Strandleeuweriken op het Wekeromse Zand!

Louna is sinds zondag weer een paar daagjes naar haar moeder. Voor mij de gelegenheid om weer een paar lange uren flink door te buffelen aan het Gelders Jaaroverzicht 2012. Telefoon uit, schrijven met die handel! En als je zo'n ding de volgende dag niet aanzet blijf je bespaard van allerlei plinkjes en plonkjes die elke berichten- of whatsapp-groep heeft. Ha, lekker rustig, ook uitgebreid lezen, da's lang geleden! Kan nóg wel een dagje zonder. Hierdoor ontgaat me 14 oktober een bericht via de Gelderse Alert-whatsapp dat er Strandleeuweriken worden geclaimd bij 'wekerdom'. Ook vanochtend stond het geluid uit, waardoor een bericht van Robert Keizer dat ik te lezen krijg, omdat ik de tijd checkte, rauw op m'n dak viel: 'Pocket! 3 Strandleeuwerik nog tp wekeromse zand met dank aan erik lam #240'. Al verstuurd om half tien vanochtend! En Jelle Aalders meldt om twaalf uur dat ze er nog steeds zitten. De leeuweriken werden gisteren gevonden door Peter Kroon en zonder nadere uitleg voerde hij ze later in op waarneming.nl. Een regioadmin vroeg hierop om nadere uitleg. Peter, die zich meer met mossen bezig houdt, had niet door dat Strandleeuweriken zo zeldzaam zijn, maar gaf wel zo'n goede beschrijving dat het voor Erik Lam aanleiding was om te gaan zoeken. En al vroeg vond hij ze weer op dezelfde plek. 

Gezien de zeldzaamheid van de soort in Gelderland ga ik alsnog kijken of er vervoer kan worden geregeld en zet rond half drie enkele lijntjes uit:'nog naar de strandleeuwerik?'. Herrald Damen is een der eersten die reageert, hij kan alleen pas tegen half zes. Dat is behoorlijk tricky, zo ver tegen  de schemering aan. Toch wil ik wel mee, 'niet geschoten'. De was gaat in de wasmachine, een natte doek trekt het stof overal mee en het kinderspeelgoed gaat tijdelijk terug in de doos. Om de een of andere reden heerst het gevoel dat het niet gaat lukken vandaag en ik ze moet laten schieten. Hierop ingesteld blijf ik dan ook hangen in de trage relaxte modus van afgelopen dagen. 
Met de reacties twintig minuten later van Ronald Stolk, 'welke', 'oke' en 'hoe laat', slaat het kabbelen toch plots om in een stroomversnelling, en met m'n reactie '15:30' op de vraag 'hoe laat weg' hoop ik de laatste spullen weggeruimd te hebben. 'Dat kan straks ook' komt vlak er na binnen, en eigenlijk is dat ook zo. Slofpak wordt verwisseld voor een buitengarderode tegen hoge luchtvochtigheid, 't miezert, en snel fiets ik naar Ronald waar we gelijk in de auto stappen. In de tussentijd pols ik via de Gelderse Alertgroep wat de beste plek is de auto te parkeren en hoe te lopen. Thuis had ik het locatiekaartje van de waarneming wel in m'n hoofd geprent, op de parkeerplaats bij het Wekeromse Zand gaat er toch maar een belletje naar Robert Keizer voor de route. Hij legt het uit: pad door bos, zand op, niet eerste inham, opvallende den heuvel, tweede inham in. Rechts helling met korstmos. Daar zitten ze. Na nogmaals op een infobord op de parkeerplaats de route te hebben uitgestippeld, sjokken we eerst het bospad door en vervolgens via een stuifzanduitloper de grote natte stuifzandvlakte op.   

Snotverju! Overal dennen op hellingen. Wat lijkt alles nu op elkaar! 'Voetsporen volgen'. Een breed, zo te zien vers spoor aan voetstappen gaat voor ons het brede zand op. In tempo volgen we dit spoor, tot we al vrij ver op het open zand staan. Twee Boomleeuweriken vliegen op, van een korstmosveldje, en Koperwieken, Graspiepers, een Rietgors en een groep Kruisbekken vliegen over. Opletten voor Grote Kruisbekken, die werden hier rond één uur vanmiddag door Jurrien van Deijk mogelijk gehoord en gezien. Ronald blijft op een heuvel staan, zelf blijf ik doorlopen om elk extra licht nog te behouden voor als we de vogels hebben. Uit een dode boom voor me vliegen twee Raven luid 'krok'kend de vlakte op.

Niet alleen gaan overal voetsporen, door de regen zijn ze ook vervaagd: tijd om jokers in te gaan zetten, en een belrondje voor opnieuw een uitleg te maken. Het hele zand heb ik zowat van zuidoost naar noordwest nu overgestoken, dit gaat lastig worden. Roel Schwartz is vanochtend  al geweest, hem vraag ik dan ook of er misschien herkenningspunten in het terrein zijn, een dooie boom, een opvallende heuvel, wat dan ook. Hij stuurt via whatsapp een foto waar hij met een aantal vogelaars bij de Strandleeuweriken staat (foto boven). Snel wordt elk potentieel stukje korstmosveld op een helling gecheckt en afgelopen. De leeuweriken kunnen vrij mak én onopvallend zijn, wat het er niet makkelijker op maakt. Totaal verkeerd zit ik! Terug naar het begin van het zand en overnieuw beginnen! 

Vanaf bijna het begin hou ik nu meer rechts aan, richting het noorden, en loop een soort uitloper in die steeds smaller wordt. Verspreid verschijnen nu al meer korstmosveldjes op een helling. Dat geeft hoop! Dit krijgt nog een goeie impuls als Roel in reactie op m'n verstuurde omgevingsfoto laat weten dat ik goed zit en door moet lopen. Niet al te ver van me vandaan klinkt ineens een zwaarder 'kub', kruisbekken, dit keer ben ik gealarmeerd door de zware toon er van: Grote Kruisbekken?! Voor er iets mee gedaan kan worden zijn ze al verder over de bosrand verdwenen. Ronald heeft het ondertussen gehad en laat om tien voor vijf weten richting de auto te lopen. Ondertussen loop ik over een kleine verhoging de uitloper uit en kom zo op een door bos omgeven klein rond terrein met een groot veld aan mos in het midden. En als net de omgeving weer op foto is gezet om hulp aan Roel te vragen, hoor ik een hoog geluid. Één keer.... 'k zou het zweren! De foto wordt naar Roel verzonden. 

Iets zegt me dat ik al goed zit en loop zigzaggend buitenlangs richting het midden. Voor Roel heeft gereageerd vliegen ineens redelijk vlak voor me drie leeuweriken van de grond op, hun scherpe geluid vult de stilte. JAAAA!!!Ze maken een paar rondjes en komen dan weer redelijk dicht in de buurt foerageren. Snel een sms naar Ronald 'ik heb ze!!!!' De rugzak gaat af en op de grond zittend wacht ik af.en kijk of het lukt, ondanks hun drukke schuifelgedrag, om wat plaatjes te maken. Druk trippelen ze over het mos heen en weer, lichtjes tegen de grond aangedrukt, en langzaam komen ze mijn kant op! 

Prachtig om de koptekening te zien. In zomerkleed hebben ze ook nog twee kleine zwarte 'hoorntjes, nu is alleen de markante zwartgele koptekening mooi te bekijken. Bij twee vogels is deze wat fletser dan de derde, die nog een duidelijk zwartgele tekening heeft. Wat ben ik blij dat het gelukt is deze goeie provinciesoort weer te vinden, zeker voor het helemaal schemerig zou zijn! Ik moet keihard lachen als Ronald bericht 'ik ben verdwaald', maar reageer medelevend 'ai ruk' en stel 'm voor terug te gaan naar waar hij vandaan kwam. Hij probeert me te paaien om naar hem te komen: 'heb chicola', daar trap ik alleen niet in. Gelukkig valt het mee, vijf minuten later komt hij door het mulle zand aangehobbeld en kan zo aanschuiven bij zijn nieuwe Gelderse soort, en die hij naar eigen zeggen zo'n 20 jaar geleden voor het laatst heeft gezien.

We maken foto's en zelf ben ik blij met de rust na het hele terrein rondgebanjerd te hebben. Met een stuk 'chicola' van Ron vieren we de nieuwe soort. Ruim twintig minuten kunnen we ze bekijken als ze opvliegen en langzaam hoger gaan. Heel even ben ik bang dat ze vertrekken, er komen nog vogelaars aan, gelukkig zetten ze ook weer een daling in en landen verderop in het veld. Voor ons een teken op huis aan te gaan. Herrald en Chris zijn in de buurt laten ze in een bericht weten, en vragen of we willen wachten. M'n benen voelen als lood en ben zo bekaf dat ik wel wil gaan. Ronald heeft het ook wel gehad, we leggen het mondeling wel uit en lopen richting de auto. Halverwege krijgt fitte Ron het geniale idee de route met een markering aan te geven, twee boomstammetjes over elkaar. Slim!

Als ik daarna tijdens de wandeling nog meer boomstammetjes zie liggen op het zand hoop ik dat z'n plan werkt. Om een stuk af te snijden lopen we door een open dennenbos, waar drie Moeflons voor ons uitlopen. Gelukkig komen we vlak voor de auto Tim de Boer met vriendin tegen, zodat Ronald de route makkelijk kan uitleggen. Ik ben zo gaar dat er niet veel meer uit me komt. En net wanneer we in de auto stappen komen Herrald en Chris de parkeerplaats opgedraaid. Ook hun kunnen we de route aanwijzen, wat een stuk zoeken scheelt.

Blij dat ik eindelijk relaxed op een autostoel zit overvalt de moeheid me. Ook niet zo verbazingwekkend, het was een inspannende, lichtelijk zenuwpezende zoektocht met stevig doorploeteren en veel bellen en whatsappen. Maar we hebben ze! Dankzij Erik Lam die ze vanochtend weer vond, alle mensen tussendoor en Roel Schwartz die keigoed de laatste stukjes heeft geloodst. Zelfs met gebiedskaartjes per whatsapp.

De Strandleeuwerik komt niet vaak voor in Gelderland. Hij is dan ook nieuw voor me. Dit waren de eerste twitchbare Strandleeuweriken sinds 4 november 2000! Bij de Kaliwaal in de Ooijpolder zat er toen één. Een (gefotografeerd) geval op 18 oktober 2008 op de Worthrhederheide op de Veluwezoom kwam te laat door, of is niet naar gezocht. De waarnemingen tussendoor betroffen verder allemaal overvliegende vogels.