Whoepi de poepi: Bosuilen in de tuin!

Vannacht om 4:14 hoorde ik een zacht gekerm. Omdat m'n raam op een zeer klein kiertje stond, dacht ik eerst dat de lokale achtertuinganzen zaten te klooien. Even is het stil en in die tijd spoed ik me naar m'n raam-op-een-kier en leg m'n oor te luisteren op de vensterbank, de gure koustroom van buiten maar voor lief nemend.

Niet veel later begint een Bosuil te 'kuwiken' in m'n achtertuin, niet hard, meer zo'n filmachtergrondtoontje.Terwijl dit geluid wegsterft, blijkbaar verplaatst de vogel zich richting de begraafplaats achter m'n tuin, zet een mannetje zachtjes z'n 'woehoehoo'-geluid in vanuit een boom in de tuin. Het, naar ik aanneem, vrouwtje reageert hard met haar 'kuwiek'. Zal wel iets betekenen in de trant van 'hé, gozer, zit niet zo te treuzelen, skiet eens op'

Om 4:21 is het stil op straat. En in mijn tuin. Waar ik zachtjes al een tijd op hoopte, gebeurde vannacht: een Bosuil. In mijn tuin, in de stad!

A wooden ass after a Big Sit: een verslag over 14 oktober

Op zondag 14 oktober vond er een internationale Big Sit plaats. Op een aantal plekken in het land zaten teams, die de hele dag zouden noteren wat ze vanuit een vast punt konden waarnemen. Door de Vogelwerkgroep Nijmegen werd ook deelgenomen met een post op het zweefvliegveld van Malden.

's Nachts om twaalf uur zat ik thuis al met alle ramen open en dik ingepakt te luisteren of er trek was. In de loop van de avond viel me al op dat er veel minder trek was als afgelopen dagen, toen er meer bewolking was. Om het uur nam ik de beslissing wel of niet te gaan. Ondertussen was ik begonnen oude waarnemingenboekjes over te zetten op Waarneming.nl en stond de cd met trekvogelgeluiden aan ('en op dat moment komt er ineens een ... op de vensterbank zitten. het zal je maar gebeuren..!').

De hele nacht bleef het rustig. Geen tientallen Koperwieken, Zanglijsters of Merels zoals de dagen ervoor. Om kwart voor zeven stapte ik dan ook op de fiets om naar het zweefvliegveld te gaan. Iets verderop in m'n straat tref ik toevallig Jannik Zijlstra, die ook die kant op gaat en nog stond te wachten op Matyas Bittenbinder. Gezamenlijk kneuren we door Heumensoord en om half acht settelen we ons op de telpost. Niet veel later komt Janneke Sindram en net als haar naam gaan ook de eerste vogels het papier op. De eerste drie Zanglijsters, gevolgd door Vinken, een vroege solitaire Grauwe Gans, enkele Sijzen en de eerste Kepen verrichten de opening van de Big Sit.
Het is een heerlijke ochtend. Helder, prachtige zonsopkomst en de weinige wind komt uit het oosten. Later op dag neemt deze iets toe, en neemt de bewolking ook íets toe. Maar al met al heerlijk zacht weer om op de post te zitten.

De Vinken doen het gelijk goed, maar niet in hoge aantallen. Regelmatig vliegen de drietjes, zesjes of viertjes voorbij, af en toe schieten de aantallen wat omhoog. In verhouding vlogen er weinig Kepen. In de ochtend zaten ze vaker tussen de Vinken, later op de dag komen er ook een aantal mooie compacte groepjes Keep voorbij. Ik denk wel dat de soort is onderteld. Kneutjes komen af en toe voorbij. De Houtduiven kwamen pas later op de ochtend los in grotere groepen. Aan het eind van de dag werd het aantal van 4009 vogels genoteerd. Afzoeken van die groepen leverde ook Holenduiven op, die met totaal 30 exemplaren voorbij kwamen.

Van de dienstdoende zweefvliegchef kregen we te horen dat we mochten blijven zitten. Ik wilde eerst beginnen op de echte post en rond negenen verkassen naar de kantine. Daar was het later op de ochtend zó druk, dat ik blij was met de goedkeuring van de man. Iedereen wist de post gelukkig ook goed te vinden. Vroegtijdige afbrekingen van zweefvliegtuig die opgetrokken werden, zorgden wel een paar keer voor het vallen van de 'noodbreukkabel', maar deze kabel werd goed in de gaten gehouden en kwam altijd ver op het veld neer.

Van de roofvogels deed alleen de Sperwer het lekker. Optellen van de eentjes en tweetjes levert een totaal van 39 op. Soms was het wel moeilijk te tellen, ook lokale vogels zaten soms hoog. Ze moesten daarom goed in de gaten gehouden worden om te zien wat hun plan nu was. Hetzelfde voor de Buizerds, die zelfs pas later in de middag blijkbaar er achter kwamen dat ze een keer richting het zuiden moesten. Naast de 67 genoteerde trekkers waren ook redelijk wat lokale vogels actief, zowel dichtbij als op verdere afstand. De 'lichte' van Heumensoord werd er opvallend vaak weer uitgepikt.

De krenten

Een Waterpieper kwam in de ochtend roepend voorbij gevlogen. Om vier over half tien kwam de eerste Smelleken voorbij gesjeesd, één minuut later zie helaas alleen ik een vrouwtje Slechtvalk aan de horizon voorbij schieten. Voordat de anderen 'm kunnen oppikken verdween de vogel achter de bomen. Om vijf over tien passeert de tweede Smelleken op grote afstand oostelijk langs de telpost. Een wandeling door het heideveld direct naast de post veroorzaakt goeie deining onder de vogelaars als Bram Ubels een Velduil oppest, die gelijk het bos in verdwijnt achter de telpost. Dezelfde als de dag ervoor, of een ander? Ook op andere plekken in het oosten worden Velduilen opgemerkt, blijkbaar is er dus wel enige trek van deze magnifieke uil.

Wederom Bram Ubels, inmiddels specialist in de volgende soort, plukte om één minuut voor half elf een cirkelende Visarend ten noorden van de post uit de lucht. Al cirkelend verdween de vogel naar het westen. De grote hamvraag ontstaat als om 10:59 wéér een Visarend werd ontdekt op grote afstand aan de westkant. Een andere, of dezelfde die in die hoek een tijd heeft rondgehangen? Een Beflijster knalt om kwart voor elf zo hard voorbij dat alleen ik 'm helaas zie.

Om twaalf over vijf was er nog een klein groepje tellers over: van grote afstand komt een groep van vier ganzen aangevlogen. 3 Kolganzen en een 'rietgans'. De vogels vlogen eerst zuidwestelijk, maar keren uiteindelijk en komen pal over de telpost. In de telescoop zie ik grijs en roze: een Kleine Rietgans! Opmerkelijk is dat eerder die dag over de telpost van Dieren óók twee Kleine Rietganzen met Kolganzen waren meegevlogen. Hebben wij er meer gemist?

Met heel veel plezier dank ik de volgende mensen die hun steentje aan de Big Sit hebben bijgedragen. Niet alleen de oude rotten, maar ook enkele nieuwe leden hebben vandaag voor een gezellige en gevarieerde dag gezorgd!

Jannik Zijlstra, Matyas Bittenbinder, Janneke Sindram, Bram Aarts, Bram Ubels, André Nagelhout, Hennie Reijnen, Marcel Bingley, Laurens Rietveld, Niki Boerland, Hanneke Schoth, Jos van Oostveen, Jouke van der Zee en zijn vrouw, Bart Hoogesteger, Sjaak van den Berg, Jan Hartog en eega en Frank Willems met zijn vriendin.

Omdat ik inderdaad, zoals Marcel al schreef, 's avonds comme une blokje in slaap ben gevallen, zullen de aantallen vanavond te bekijken zijn via www.trektellen.nl

Struinen langs tuinen in Nijmegen

Vanmiddag twee uur gestruind langs tuin en park aan de oostkant van Nijmegen. In Wageningen is vandaag een Bladkoning ontdekt, dus waarom hier ook niet. Helaas geen BlaKo's.Wel veel Kool-, Pimpel-, Staart- en Zwarte Mees (op diverse plekken in groepjes), Goudhaantjes, Grote Gele Kwikstaart (Goffertpark overvliegend, park Brakkenstein ter plaatse bij de kwekerij langs het spoor en over het Limosterrein), Kepen en Vinken (grote groep langs Beukenrand op Limosterrein), Tjiftjaf (3 op ruigteterrein Kopse Hof), Zwartkop (1 roepend op het Limosterrein) en Grote Bonte Specht (1 in een Herashekwerk hangend (!) bij het stadion in Goffert.

In mijn tuin ook nog een Tjiftjaf en Grote Bonte Specht.Vanaf de Haskoning op de stuwwal nog vijf Grote Zilverreigers 'meegenomen' bij de Oude Waal.Leuk om langs al die groene wijken te fietsen en te zien wat er allemaal kroelt door de struikjes!Wordt zeker vervolgd!

Kroonboszanger in Katwijk!

Op de late ochtend van 5 oktober zit ik achter de computer waarnemingen te bekijken die al zijn binnen gekomen voor vandaag. Op het forum van Waarneming.nl lees ik van een Grauwe Fitis, die eerst wordt gewijzigd naar Noordse Boszanger en niet veel later met dikke uitroeptekens wordt gewijzigd naar Eastern Crowned Warbler, een Oostelijke Kroonboszanger Phylloscopus coronatus! Deze soort komt uit Oost-Azië en is dus behoorlijk uit z'n route gewaaid.

De waarneming is nog niet ingevoerd, dus een exacte locatie ontbreekt me nog. Ik word gebeld door Bram Ubels met de vraag of ik er nog heen ga. Willen zou ik wel, maar weet nog niet hoe. Ik stuur Jos van Oostveen een sms en bel Eddy Nieuwstraten. Met Bram spreek ik af dat we elkaar bellen als we iets over vervoer te horen krijgen. Een half uur later word ik gebeld door Eddy. Hij komt net van de telpost Maldens Vlak af en wil gelijk door. Hij moet nog even thuis van auto verwisselen en haalt me op. Er gaat nog iemand mee vanuit Wageningen. Ik bel Bram op, maar krijg 'm niet te pakken. Na het telefoontje van Eddy spring ik gelijk op de fiets naar het station, waar ik opgepikt zou worden. Ondertussen blijk ik een telefoontje van Jos te hebben gemist. Ik bel 'm op en hoor dat hij 'misschien' ook wil gaan rijden. Op het station bel ik nogmaals Bram op en geef door dat ik accuut vertrokken ben en zeg dat hij Jos moet bellen.

Op de snelweg blijkt de persoon uit Wageningen toch niet te kunnen en word ik gebeld door Jos dat hij ook aan het rijden is geslagen. Eddy belt met iemand die al ter plaatse is in Katwijk en krijgt te horen dat de vogel zich moeilijk, maar soms leuk laat zien. En dat er zo'n tweehonderd man aanwezig is. Het betreft dan ook de vierde waarneming ooit voor de Western Paleartic (Europa en Noord-Afrika). Eerdere waarnemingen waren in 1843, gevangen op Helgoland, 2002 gevangen in Noorwegen en in 2004 in Finland.

Onderweg zien we verscheidene Buizerds in de lucht hangen. Een roofvogel die rechtsboven de voorruit hoog in de lucht in beeld komt op de A50 ter hoogte van Arnhem, laat echter een ander vliegbeeld zien. Ik vermoed Rode Wouw, maar stoppen is er natuurlijk niet direct bij op de autobaan. Spontaan duikt er honderd meter verder een tankstation op. En aangezien we tóch moesten tanken, douwt Eddy de gasslang aan de auto en grijp ik als een gek naar m'n kijker. De vogel is gelukkig gaan cirkelen en het blijkt inderdaad om een Rode Wouw te gaan. Leuk, een nieuwe jaarsoort. Meerdere waren me er al in het Nijmeegse ontglipt...

Vlak voor Leiden krijgen we een DBA-piep: de vogel is al meer als een uur niet gezien en de 'piep' heeft het over 'weggevlogen'. In de auto slaat de stemming om naar balen. Het laatste stuk gaat door Leiden en Katwijk. We moeten dus veel stoppen voor verkeerslichten. Als we op de plek des onheils aankomen, weet ik niet wat ik zie. Overal lopen mensen met verrekijkers, telescopen, auto's staan overal geparkeerd. Overigens redelijk netjes allemaal. Een groep staat te zoeken in een groep struiken waar de vogel voor het laatst is gezien. Er zit ook een Vuurgoudhaantje, de spanning is om te snijden.

Dan ineens een harde schreeuw: 'nieuwe locatie!!!'. Als een gek slaat iedereen aan het rennen. De vogel blijkt bovenin een struikenhaag te zitten. Iedereen probeert vooraan te komen, maar de plek is klein, een achterlangspaadje van een huizenblok. Dan vliegt de vogel weg en over de hoofden van iedereen verdwijnt de vogel een vrijstaande boom in. M'n eerste glimp van deze Megakraker. Ondertussen zie ik veel bekenden en is het gezelligheid alom. Een vogel die uit de eenzame boom wegvloog naar de overkant van de weg blijkt 'm toch niet te zijn, want na een kwartier wordt de vogel ontdekt in een struikensingel verderop, terwijl ik de vogel aan de overkant niet heb zien wegvliegen.

De Kroonboszanger laat zich moeilijk zien en zit vaak boven in de struiken, langzaam en onopvallend foeragerend. Rond half vijf moet Eddy weg. Hij moet via Oss, om de auto weg te brengen. Gelukkig zijn Athol Burill en Jos er nog, zodat ik nog wat langer kan blijven en met hun mee terug kan. Vlak nadat Eddy weg is, krijg ik eindelijk de vogel prachtig in beeld terwijl deze open en bloot over een tak kruipt en zie naast de lange wenkbrauwstreep ook de kruinstreep, gele onderstaartdekveren en andere kenmerken voor deze soort.

Het duurt nog een flinke tijd voordat ook Athol (en menig ander vogelaar) de zanger eindelijk goed in beeld krijgt. Het is gezellig en gezamenlijk staan we op het plaatselijke stenen voetbalveldje welke tijdelijk door ons is overgenomen.
De dag kreeg in korte tijd een compleet andere invulling dan gepland. Maar het was zeker de moeite waard! Zwaar voldaan én moe rijden Jos, Athol en ik later na huis. Ik ben blij dat ik vandaag ben gegaan. De volgende dag staan er onder andere enkele bekenden van mij al vroeg te zoeken. De vogel wordt helaas niet meer gezien...