Déja vu met de Citroenkwikstaart

Koud heb ik me in de 25'C op de zoden aan de Ooijse Bandijk gezet als rond twaalf uur Jouke van der Zee aan komt rijden. In de korte tijd dat ik er al zit leverde een 'quick scan' langs alle slikranden geen bijzonderheden op. Bijna alles wat er gisteren zat zit er vandaag ook weer, alleen in iets mindere mate: Lepelaars, Watersnippen, Oeverlopers, Witgatjes, Kieviten, een paar Kleine Karekieten en die ene Grutto. Als miniatuurgletsjers loopt de aangebrachte zonnebrand over m'n armen naar beneden, kanonne wat een hitte...

We praten bij, we hadden elkaar al een tijd niet gezien, terwijl Jouke zich installeert. En hij is werkelijk waar nog maar net fatsoenlijk klaar als rond tien over twaalf het geluid van een Witte Kwikstaart, zittend in een rijtje dode struiken aan de rand van de Oude Waal, ruw verstoord wordt door een 'tsjirrp' waarbij me acuut de haren overeind gaan staan. Jouke heeft het ook herkend. Dít hebben we eerder gehoord! En wel ongeveer een jaar geleden. Het zal toch niet waar wezen? Zonder nadenken zet ik de telescoop op de dader die het geluid maakte en net in kwam vallen in hetzelfde rijtje struiken. Vorig jaar kostte de determinatie nog enige moeite, vandaar dat de kenmerken er nog zo verdomd goed inzitten. Als een razende ontleed ik de kwikstaart in de top voor me: 'netjes' in het verenkleed, twee duidelijk witte vleugelstrepen, wenkbrauwstreep die naar achter, dan naar beneden en dan weer naar voren doorloopt, boven het oog is deze iets gelig. Teugel licht. Anaalstreek wit. Op de egaalgrijze rug heeft deze vogel kleine zwarte 'schubjes'.

'Jouke, dit is een CITROENKWIKSTAART!' Jouke probeert foto's te maken, maar z'n autofocus pakt helaas niet het gewenste. Ik blijf ondertussen alle kenmerken maar aflopen en kan er echt niets anders van maken. Snel bel ik het SOVONkantoor en meld de vogel als 99,9% zeker. De vogel vliegt op, draait een rondje en verdwijnt 'tsjirpend' laag naar het westen. We horen daarna nog één keer het geluid. Jouke begint westwaarts langs de dijk te zoeken, ik licht meer mensen in en begin ook met zoeken. Na een half uur komen gelukkig Gerard Troost, Erik van Winden, Joost van Bruggen en Peter Eekelder aanrijden, nu hebben we vier paar ogen extra. We verspreiden ons langs de dijk, Jouke zoekt ook op de plek van vorig jaar, een stuk oostelijker. Mijn hart bonst mee met de seconden die op de klok de tijd weg tikken. Dan ineens gebarentaal door Joost van Bruggen. Hij heeft de kwikstaart terug, stilzittend op een stronkje in het water vlak langs de rand.

Met z'n allen bekijken we nog een keer alle kenmerken. En kunnen 'm dan via DBA als zeker doorpiepen. De eerstejaars Citroenkwik laat zich prachtig bekijken als hij heel bedaard, in tegenstelling tot de vaak onrustiger foeragerende Witte Kwikstaarten, langs de randen wandelt. Opvallend is wel dat, vergeleken met vorig jaar, er nu betrekkelijk weinig andere kwikstaarten zijn. Ondertussen hebben een aantal vogelaars de groep aangevuld en worden de eerste mooie foto's gemaakt. Ik moet het weer eens doen met m'n telefoon. De Sovonmensen vertrekken, nog even wijzend op een overvliegende Bruine Kiekendief. Aangezien ik 's morgens al had gewerkt mocht ik deze uren godzijdank 's middags gelijk al inhalen, zodat ik langer kan blijven. Iets voor drie uur vliegt de Citroenkwikstaart wederom naar het westen en verdwijnt in een grassiger stuk onder langs de dijk. Ik verdwijn naar het oosten.

Rond kwart over vijf fiets ik via Beek Ubbergen weer de Ooijpolder in, nieuwsgierig als ik ben hoe het aan de Oude Waal er voor staat. Aan de Sint Hubertusweg bezoek ik eerst een braakliggend terrein, de Duinpiepermeldingen vandaag kriebelen een bietje. Op het terrein zitten naast enkele Kneutjes ook een Roodborsttapuit en een Paapje. Een gebied om dus vaker te bezoeken! Als ik rond kwart voor zes aankom bij de Oude Waal zijn er al een aantal mensen die zonder resultaat er drie uur hebben gezeten. Da's dan wel weer erg jammer. Ik praat wat bij en dan besluit ik toch naar de plek te lopen waar de vogel om drie uur ging zitten.

Verdomd als het niet waar is vliegt hier uit de oever niet alleen een Oeverloper, maar ook een kwikstaart met korte tsjirpgeluidjes laag naar het oosten. Alwin Borhem die nog boven op de dijk staat ziet al de dubbele vleugelstreep en als ik verderop bij de rest van de mensen ineens druk alles zie bewegen weet ik dat het goed zit. Snel loop ik naar de groep en zie dan ook de kwikstaart rustig in de wilgen voor ons zitten. Rond kwart over zes vliegt de vogel naar de slikrand langs de dijk voor ons en verdwijnt weer. Ik verdwijn nu naar het westen.

Vorig jaar zat op exact dezelfde locatie óók een eerstejaars Citroenkwikstaart. Alleen werd deze zes dagen later ontdekt. We kunnen dus al een regionale fenologie bij gaan houden.

Hoe alles bij elkaar plaatsvond, het ontdekken, het kort erna 'verdwijnen', het vervolgens na een tijd herontdekken, het foerageren vlak langs de rand: het is gewoon een exacte kopie van de situatie van vorig jaar. Een broedpaar waarbij genetisch nu is vastgelegd om langs de Oude Waal te trekken? Ik dacht al, ik heb dit eens eerder meegemaakt....verbazingwekkend.